نحوه و روند افزایش حقوق

بر مبنای قانون کار، درصد افزایش مزد به دو عامل اصلی بستگی دارد:

• میزان تورم سالیانه
• هزینه سبد معیشت خانوار

کارشناسان در دولت و سایر نهادها، با بررسی این دو عدد، نرخ افزایش درآمد و حقوق را مشخص و تصویب می‌کنند. هزینه سبد معیشت خانوده در هر سال هم توسط کمیته دستمزد که زیرمجموعه شورای عالی کار به‌شمار می‌رود؛ محاسبه و اعلام می‌شود.

روند اجرای قانون افزایش درآمد کارمندان به این صورت است که باید این نرخ در لایحه بودجه بیان شده و به تصویب مجلس برسد. پس از تصویب، این افزایش مبلغ به نهادها اعلام شده و اجرایی می‌گردد.

اما افزایش حقوق کارگران باید مراحل پیچیده‌تری را پشت‌سر بگذارد. حل این مسئله نیازمند برگزاری جلسات شورای عالی کار است تا پس از تعیین هزینه سبد معیشت خانواده، نرخ افزایش دستمزد کارگر را مشخص کنند. برای تصویب این رقم معمولا چندین جلسه برگزار می‌شود تا دلایل هر گروه (کارگران، کارفرمایان و دولت) شنیده شده و تصمیم قطعی گرفته شود.

نرخ افزایش دستمزد کارمندان رسمی، مانند سایر مواد لایحه بودجه، باید به تصویب مجلس برسد. اما برخی از نمایندگان اعتقاد دارند که به‌دلیل نامشخص بودن تعداد کارمندان دولت و رقم بالای اعتبارات موردنیاز، تصویب این افزایش نیازمند کار و زمان بیشتری است.

افزایش حقوق بازنشستگی

یکی از سوالات همیشگی هنگام تصویب افزایش نرخ دستمزد، میزان افزایش حقوق بازنشستگان است. بسیاری از بازنشستگان، پس از سال‌ها کار و تلاش بی‌وقفه همچنان نگران وضعیت معیشتی خود و خانواده‌شان هستند. اما این مناقشات بر سر افزایش حقوق بازنشستگان از کجا نشات می‌گیرد؟

همان‌گونه که می‌دانید؛ بخشی از حقوق‌تان ماهیانه به حساب تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی واریز می‌شود. این صندوق به‌منظور حل مشکلات بازنشستگان ایجاد شده تا گره‌ای از گرفتاری‌های آنها باز کند. اما بسیاری از این افراد اعتقاد دارند مبلغ پرداخت شده باید همسان‌سازی شده و هر سال به‌اندازه حقوق افزایش پیدا کند. در غیر این صورت پاسخگوی نیاز آنها نیست.

دولت و سایر نهادهای اجرایی در پی آن هستند که با افزایش هر ساله مقرری بازنشستگی، این مبلغ همواره میزانی برابر با ۹۰٪ از حقوق کارمندان را داشته باشد. چنان‌چه امسال مستمری بازنشستگان با افزایش ۲۵ درصدی روبرو شود؛ گامی بلند برای همسان‌سازی برداشته شده است.

نحوه درخواست افزایش حقوق

علاوه بر موارد ذکر شده که در قانون درنظر گرفته شده‌اند؛ شما می‌توانید از کارفرمای خود تقاضای افزایش حقوق علاوه بر حقوق اعلامی در آگهی استخدامی، داشته باشید. البته در مطرح کردن این مسئله باید نکات زیادی را در نظر بگیرید؛ مثلا زمان درخواست و یا مبلغ موردنظر باید مناسب با شراط باشد. در زیر چند نکته بسیار مهم که باید هنگام درخواست افزایش حقوق درنظر داشته باشید را توضیح داده‌ایم:

1. خود را با همکاران‌تان مقایسه کنید: بهتر است ابتدا میانگین حقوق افرادی که در رشته شما کار می‌کنند و به‌اندازه شما سابقه و تجربه کار دارند را به دست آورید و با حقوق‌تان مقایسه کنید. البته رنج حقوقی سازمان را هم در نظر داشته باشید. چنانچه حقوق‌تان کمتر از میانگین افرادی با تجربه و توانایی‌های شماست؛ با مدیرتان درباره افزایش حقوق صحبت کنید.
2. درباره افزایش حقوق همکاران‌تان اطلاعات جمع کنید: معمولا هر سازمان برای بالا بردن حقوق کارکنان خود روند خاصی را طی می‌کند. بهتر است از قبل در این رابطه اطلاعات کافی به دست بیاورید تا حرکتی خلاف عرف شرکت انجام ندهید.
3. زمان مناسبی را انتخاب کنید: حتما روزی را انتخاب کنید که مدیرتان شرایط خوبی دارد. همچنین بهتر است در ایامی که شرکت دچار مشکلات مادی و یا درگیری داخلی و… است؛ حرفی از درخواستتان نزنید.
4. پس از طی یک دوره موفقیت‌آمیز درخواست افزایش حقوق داشته باشید: اگر چند هفته پس از حضورتان در سازمان درخواست خود را اعلام کنید؛ احتمالا با مخالفت مدیرتان روبرو می‌شوید. حداقل چند ماه با حقوق فعلی کار کنید و توانایی‌ها و مهارت‌هایتان را به سازمان نشان دهید. حالا فرصت خوبی است که برای بالا بردن حقوق‌تان با سازمان وارد مذاکره شوید.
5. مبلغ حدودی را در ذهن داشته باشید: بهتر است قبل از صحبت با مدیریت و بر اساس نکات گفته شده، مبلغی حدودی را برای افزایش دستمزدتان مدنظر داشته باشید تا مذاکره سریع‎تر پیش برود.
6. از موضع بالا صحبت نکنید: داشتن اعتماد به نفس بسیار روی فرد مقابل تاثیرگذار است؛ اما برای اینکه به خواسته‌تان برسید از اهرم فشار استفاده نکنید. از مدیران و سازمان سپاسگزار باشید و تهدید به استعفا ننمایید. می‌توانید بگویید چقدر از حضور در این سازمان و قدردانی مدیرتان خوشحال هستید و افزایش حقوق می‌تواند شوق و میل شما را برای پیشرفت بالا ببرد.

جمع بندی

پس از امنیت شغلی، دستمزد مهم‌‎ترین دغدغه‌ای است که کارگران و کارمندان بخش خصوصی با آن دست به گریبان هستند. این در حالی است که نرخ مواد غذایی و سایر اقلام هر چند ماه دستخوش تغییر می‌شود؛ اما کارمندان و کارگران مجبورند تا پایان سال منتظر افزایش حقوق خود بمانند. نرخ افزایش دستمزد هر سال توسط دولت اعلام شده و به تصویب مجلس می‌رسد. البته برای کارگران این نرخ باید در شورای عالی کار مورد بررسی قرار بگیرد.

در این مقاله، علاوه بر نحوه محاسبه و تصمیم‌گیری درباره افزایش حقوق و دستمزد ، به افزایش مستمری بازنشستگان و کارمندان رسمی دولت و نحوه درخواست افزایش حقوق از مدیران سازمان نیز پرداختیم. امید است در سال جدید، نیازهای اقشار آسیب‌پذیر از جمله بازنشستگان و کارگران، بیشتر و سریع‌تر دیده شده و رفع شود.